پیروزی اوربان: پرده‌ای دیگر در تراژدی مجار؟

Published by BBC Persian

مجارهای چپ گرا نتیجه انتخابات اخیر را شکستی برای حیات سیاسی مجارستان دانسته اند. ویکتور اوربان، نخست‌وزیر راست‌گرا، قاطعانه پیروز شد و ۴۵ درصد آرا و ۱۳۳ کرسی از ۱۹۹ کرسی پارلمان را به دست آورد.

در همین حال، یک نفر از هر پنج نفر به حزب یوبیک رای دادند – حزبی از راست افراطی که بسیاری آن‌ را فاشیست و یهودی‌ستیز می نامند و ضدیتش با جمعیت روماتبار (کولی) مجارستان از کسی پوشیده نیست.

این حزب با کسب ۲۰/۷ درصد آرا (حدود ۵ درصد بهتر از انتخابات قبلی) و کسب ۲۳ کرسی اکنون قوی‌ترین نیروی راست افراطی در اتحادیه اروپا است.

حزب سوسیالیست، نیروی اصلی چپ، وارد ائتلافی گسترده با انواع و اقسام لیبرال‌ها شده بود اما عاقبت این ائتلاف چیزی بیش از ۳۶ کرسی نشد.

در سال ۱۹۸۹، ناقوس مرگ کمونیسم در مجارستان زمانی زده شد که رهبر انقلاب ناکام ۱۹۵۶، امره ناج، را تشیع جنازه مجدد کردند.

از این نخست‌وزیر سابق، ۳۱ سال پس از اعدامش، اعاده حیثیت شد. در آن مراسم تاریخی در میدان قهرمانانِ بوداپست، در میان سخنرانان نام‌آشنا، ویکتور اوربان، جوانی ۲۶ ساله نیز خوش درخشید.

اوربان و یارانش آن‌گاه بنیانگذار حزبی به نام “فیدس” شدند که خود را جوان و لیبرال تعریف می‌کرد. اما فیدس وقتی با گرایش لیبرال توفیقی در انتخابات نیافت به سمت راست گرایش پیدا کرد و به عنوان حزبی محافظه‌کار در سال ۱۹۹۸ به رهبری اوربان، پیروز انتخابات شد.

این حزب اما ظرف چهار سال دوباره در مقابل سوسیالیست‌ها شکست خورد. در این سال‌ها بسیاری می‌ گفتند که مجارستان (که به تدریج به عضویت در ناتو و اتحادیه اروپا نیز پذیرفته شد) از چرخه تراژیک تاریخش بیرون آمده و به لیبرال دموکراسی متعارفی بدل شده است که دو حزب اصلی راست و چپ در آن قدرت عوض می‌کنند.

اما عملکرد بسیار بد سوسیالیست‌ها در دولت (که تفکرات چپ را کنار گذاشته و الگوهای اقتصادی راست‌گرایانه را پیاده می‌کردند) باعث بحران آن‌ها شد و فیدس در انتخابات ۲۰۱۰ با چهره‌ای دگرگون بازگشت.

اوربان اکنون در حالی نخست‌وزیر شد که می‌گفت لیبرالیسم و غرب‌گرایی دوای درد ملت مجار نیستند. او دو سوم مجلس را در دست داشت و می‌توانست هر کاری می‌خواهد بکند، از جمله تغییر قانون اساسی. از آن یک سوم کرسیهای باقیمانده هم ۴۷ کرسی به حزبی جدیدی رسید که گاه همراه او می‌شد: یوبیک که به گفته مخالفانش گرایش ضدیهودی و نژادپرست دارد.

هنوز یک سال از دولت جدید نگذشته بود که اوربان قانون اساسی جنجال‌آمیزی تصویب کرد. منتقدین می‌گفتند این قانون قدرت را بیش از حد در دستان حزب حاکم متمرکز می‌کند. اما اوربان قصد توقف نداشت. اقدام بعدی‌اش در همان جهت بود: تغییر قانون انتخابات و کاهش کرسی‌های مجلس از ۳۸۶ به ۱۹۹.

اوربان در همین حال، در صدر ملتی که هزار سال است جایگاه دقیقش بین غرب و شرق مورد جدال بوده، سو به رویی متفاوت گرفت و رویزیونیسم (تجدید نظر گرایی) تاریخی آغاز شد.

اولین چهره‌ای که ادای حیثیت تاریخی از او آغاز شد، میکلوس هورتی،‌ بود؛ حاکم مجارستان از ۱۹۲۰ تا ۱۹۴۴ که در جنگ جهانی دوم با هیتلر همکاری می‌کرد.

در ژوئن ۲۰۱۲، مجسمه‌ای از هورتی را در روستای سوکاکو بالا بردند. اعتراض‌ها نتیجه‌ای نداشت و در نوامبر ۲۰۱۳ مجسمه هورتی با حمایت رسمی حزب یوبیک در مرکز بوداپست بالا رفت.

یوبیک نسخه افراطی‌تری از آقای اوربان را برای کشور تبلیغ می‌کند. از جمله دوری از غرب و اتحاد با جهان اسلام که ونا گابور، رهبر حزب، می‌گوید “آخرین سنگر فرهنگ سنتی نوع بشر»‌ است.

حزب یوبیک با زبان تحسین از محمود احمدی‌نژاد سخن می‌گفت و حتی تظاهراتی در مقابل سفارت آمریکا علیه ایران‌ستیزی این کشور سازمان داد.

شهردار یوبیکی شهر تیساوازوری مقدمات خواهرخواندگی آن با اردبیلِ ایران را ریخت و گروهی از رهبران این حزب تحت عنوان ماموریت‌های اقتصادی به ایران سفر کردند.

در چنین شرایطی جای تعجبی ندارد که خیلی از مجارهای چپ گرا نگران آینده کشورشان هستند، و سوسیالیست ها در روز ٣٠ مارس تظاهراتی را برنامه ریزی کردند که دهها هزار نفر شرکت کننده داشت.

اما به نظر می رسد که رهبران سوسیالیست‌ها در مقابله با سیاستهای عامه پسند اوربان در تله‌ افتاده اند.

بنیان محبوبیت اوربان، سخنوری در مورد وضعیت معیشتی مردم و مقصر دانستن نخبگان غربی و غرب گرا است. در مقابل چپ‌ها به جای قرار دادن موضوعات اقتصادی در مرکز کارزار خود، با لیبرال‌های طرفدار بازار آزاد ائتلاف کرده‌اند و به مردم التماس می‌کنند که غرب را به جای شرق انتخاب کنند.

اما نتیجه انتخابات نشان داده است که این انتخاب غرب و ارزشهای اقتصادی آن برای بسیاری از رای دهندگان مجار قابل پذیرش نبوده است.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *