سفر ميشل عون به تهران؛ پرونده نزار زكا چه مي شود؟

انتشار در ایران‌وایر

«میشل عون»، رییس‌جمهوری لبنان به زودی عازم سفری سرنوشت‌ساز به تهران است. او با حمایت «حزب‌الله» رییس‌جمهوری شده و در حالی که نفس استقلال دولت لبنان مدام زیر سوال می‌رود، می‌خواهد ثابت کند می‌تواند از منافع مردم کشورش دفاع کند؛ حتی نزد ایرانی‌هایِ اربابِ حزب‌الله.

عون حالا بهترین فرصت را برای این کار یافته است؛ یک شهروند لبنانی از او درخواستی ساده کرده است:«پدرم را به خانه بازگردان.»

او «نادم زکا» است، پسر «نزار زکا»؛ بازرگان لبنانی كه اقامت دایم امریکا دارد و از سپتامبر ۲۰۱۵ تاکنون در ایران زندانی است.
نزار ذكا به ۱۰ سال زندان به جرم جاسوسی محکوم شده است. نادم می‌خواهد میشل عون که ظاهرا آشنایی شخصی با نزار دارد، دست به عمل بزند و به آزادی او کمک کند؛ به ویژه به این خاطر که این زندانی وضع جسمی بدی دارد و بیش از دو هفته است اعتصاب غذا کرده است.

«زیاد زکا»، برادر نزار به «ایران‌وایر» گفت: «نزار شهروند لبنان است و هیچ ملیت دیگری ندارد. امید آخر ما این است که رییس‌جمهور عون که نزار را شخصا می‌شناسد، در سفر خود به ایران، به جد خواهان آزادی او شود و او را با خودش بازگرداند.»

پدر نزار از ژنرال‌های ارتش لبنان بوده و میشل عون مدت‌ها در جنوب لبنان تحت فرماندهی او بوده است.

در نامه‌ای که نادم از طرف خانواده اش به عون نوشته، تاکید كرده است که نزار تنها گذرنامه لبنانی دارد و ویزای خودش برای سفر به ایران را از سفارت این کشور در بیروت گرفته است. اما دولت لبنان تاكنون حتی یک بار هم راجع به وضعیت نزار زکا اظهارنظر نکرده است.

نزار پیش از دستگیری، در واشنگتن زندگی می‌کرد و رییس سازمانی به نام «اجماع» بود؛ سازمانی درگیر در صنعت ارتباطات در خاورمیانه. در سپتامبر ۲۰۱۵او برای شرکت در دومین «همایش بین‌المللی نقش‌آفرینی زنان در توسعه پایدار»‌ به ایران رفت. چنان‌که اسناد رسمی نشان می‌دهند و زیاد هم به «ایران‌وایر» گفت، نزار با دعوت «شهیندخت مولاوردی»، معاون وقت «حسن روحانی» در امور زنان و خانواده، به ایران رفته بود. خانم مولاوردی در افتتاحیه همایش، در حضور چهره‌هایی هم‎چون «محمدر‌ضا نعمت‌زاده» وزیر صنعت و «جوانشیر آخوندوف» سفیر آذربایجان سخن رانی کرد. نزار هم در مراسم افتتاحیه بود و جزو سخن‎ران‌های محبوب همایش.

روز ۱۸ سپتامبر نزار عازم فرودگاه شد تا تهران را ترک کند که ناپدید شد. منابع نزدیک به خانم مولاوردی به «ایران‌وایر» گفتند این موضوع باعث شرمساری آنان شده است چون اصلا از دستگیری او خبر نداشته‌اند.

همه معنای این «ناپدیدن» شدن را می‌دانستند. طولی نکشید که صداوسیما و رسانه‌های تندرو اعلام کردند زکا را سپاه پاسداران گرفته است. سايت «مشرق نیوز»، پایگاه خبری نزدیک به سپاه هم در گزارشی مدعی شد نزار پیوندهای عمیقی با جامعه اطلاعاتی و نظامی امریکا دارد و به دلیل ارتباطات بسیار ویژه‌ای که از آن بهره‌منده بوده، یک «گنج پنهان» محسوب می‌شود.

تنها پشتیبانی برای این نظریه، ارایه عکس‌هایی از نزار بود که او را در لباس نظامی نشان می‌داد. گفته شد عکس‌ها در «آکادمی نظامی ریورساید» در ایلت «جورجیا» امریکا گرفته شده‌اند. این موسسه در واقع یک دبیرستان خصوصی شبانه‌روزی برای کلاس‌های هفت تا ۱۲ است ولی رسانه های سپاه آن را به عنوان يك مركز نظامی مهم تبليغ می كردند تا ادعاهايشان موجه نشان داده شود.

پس از یک سال حبس، در ۲۰ سپتامبر ۲۰۱۶ اعلام شد که نزار جاسوس شناخته شده است و او را به ۱۰ سال زندان و چهار میلیون و 200 هزار دلار جریمه محکوم کردند.

«تارا سپهری‌فر»، پژوهش‏گر خاورمیانه و آفریقای شمالی در «سازمان دیده‌بان حقوق بشر» از واشنگتن به «ایران‌وایر» گفت: «زکا به دعوت نهادی دولتی به ایران رفته بود. دستگیری و تعقیب قضایی او به نظر بخشی از تلاش تندروها برای کنترل سیاست داخلی در پی برجام است.»‌

او عقيده دارد: «زکا یکی از حدود نیم دوجین شهروند خارجی و دو تابعیتی است که بر بنیان اتهامات مبهمی درباره همکاری با دولت‌های خارجی در ایران دادگاهی شده‌اند. نه تنها مقامات قضایی هیچ‌گونه مدرکی در مورد اعمال مجرمانه او ارایه نداده‌اند که امثال نزار را از روند ساده قضایی محروم کرده‌اند.»

زیاد در تعریف از برادرش گفت او اهل سیاست نیست و اهل خانواده است و برای آزادی اینترنت و حقوق بشر فعالیت می کند: «اتهامات علیه نزار همگی توخالی هستند و سپاه پاسداران هم این‌را خوب می‌داند. او را به این امید نگاه داشته‌اند که با زندانیان ایرانی مقیم امریکا مبادله کنند. برادرم را به عنوان گروگان نگه داشته‌اند. نزار نه ربطی به ارتش امریکا دارد و نه ربطی به دولت امریکا.»

نزار روزهای سختی را در زندان گذرانده است. خانواده‌اش می‌گویند او را شکنجه داده‌اند و سه کارشناس پزشکی پیشنهاد داده‌اند بستری شود. او در زمان حبس، مادرش را هم از دست داده است. حالا امید خانواده این است که میشل عون بتواند کاری برای آزادی‌ نزار انجام دهد.

اخیرا کمیته روابط خارجی مجلس سنای امریکا با تصویب قطع‌نامه‌ای از ایران خواست نزار زکا و سایر شهروندان و مقیم‌های دایم امریکا را آزاد کند. کمیته فرعی خاورمیانه و آفریقای شمالی مجلس نمایندگان امریکا هم در جلسه اخیر خود راجع به سیاست امریکا نسبت به لبنان، به موضوع نزار پرداخت. «رایلیانا راس-لاتنین»، ریيس اين نهاد از دولت خواست موضوع را پی گیری کند.

ماه گذشته، فرزند نزار، «عمر» در همین نهاد سخن گفته و خواهان تلاش برای آزادی پدرش شده بود.

فهرست زندانیان این چنینی در ایران بسیار متنوع است؛ «شیویی وانگ»، دانشجوی دکترای تاریخ چینی امریکایی از دانشگاه «پرینستون» که داشت راجع به دوره قاجار پژوهش می‌کرد؛ «عبدالرسول دری اصفهانی»، دارای تابعیت دوگانه ایرانی کانادایی که مدتی جزو تیم مذاکرات هسته‌ای بود؛ «سیامک نمازی»، بازرگان و پدر ۸۱ ساله‌اش «باقر» که مدت‌ها نماینده یونیسف در ایران بود؛ «نازنین زاغری رتکلیف»، شهروند ایرانی بریتانیایی که برای بازوی خیریه «رویترز» کار می‌کرد؛ «کمال فروغی»، دیگر شهروند ایرانی بریتانیایی که اخیرا تولد ۷۸ سالگی‌ خود را در زندانی در ایران جشن گرفت و… تمام این افراد را سپاه دستگیر کرده است. نمایندگان دولت روحانی معمولا هیچ پاسخی در این موارد ندارند و قوه قضاییه ایران هم بیش تر نزدیک به سپاه است تا «سعدآباد». باید دید میشل عون می‌تواند کاری برای شهروند کشورش انجام دهد یا نه.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *