صبح روز یکشنبه به وقت آمریکا، رئیس جمهوری آن کشور، دونالد ترامپ، خبری را اعلام کرد که به سرعت تیتر تمام رسانه‌ها شد: ابوبکر البغدادی، رهبر گروه تروریستی داعش، با یورش نیروهای آمریکا در شمال غربی سوریه کشته شد.
کشته شدن بغدادی، بی‌شک خبر خوبی برای مردم عراق و منطقه خواهد بود، اما رویدادهای روز شنبه در عراق یادآور آن است که با نابودی داعش، مشکلات اصلی مردم هنوز حل نشده است.
اعتراضات ضددولتی مردم عراق روز شنبه ادامه یافت و حداقل ۱۵ معترض دیگر به دست نیروهای امنیتی و دولتی و شبه‌نظامیان مورد حمایت ایران، کشته شدند تا تعداد کل کشته شدگان اعتراضات در ماه جاری، به بیش از ۲۰۰ نفر برسد.
عادل عبدالمهدی، نخست وزیر عراق، که از جناح‌های شیعه نزدیک به ایران می‌آید، دیشب دستور داد «نیروی ضدتروریستی» (سی تی اس) عراق وارد خیابان‌های بغداد و شهر شیعه‌نشین ناصریه در جنوب کشور شود. رویترز به نقل از منابع امنیتی گفت، این نیروها دستور داشتند «از تمام اقدامات لازم» برای سرکوب اعتراضات مردم استفاده کنند. این حرکت، برای بسیاری از مردم، تلخی ویژه‌ای داشت، چرا که به‌یادشان می‌آورد که چطور نیروهای دولت عراق توان مقابله با داعش را نداشتند، اکنون اما به جان مردم غیرمسلح افتاده‌اند.
رشا العقیدی، کارشناس عراقی، در توییتر نوشت: «نیروی ضد تروریستی تنها نیرویی بود که تمام عراقی‌ها دوستش داشتند و حالا شاید دستور بگیرد که به معترضان غیرمسلح شلیک کند. این، یک ماه پس از آن است که ژنرال سعیدی از سمتش کنار گذاشته شد و یکی از اقوام فالح فیاض که نزدیک به حشد الشعبی است، جای او را گرفت».
«حشد شعبی» نام مجموعه گروه‌های شبه‌نظامی نزدیک به ایران است و آقای فیاض، رئيس کنونی آن است. این گروه که خود را چیزی مشابه «سپاه پاسداران» ایران می‌بیند، نقش مهمی در شکست دادن داعش داشت، اما در پی آن، نقش خود را در جامعه عراق افزایش داده است.
ترامپ هنگام اعلام کشته شدن بغدادی، از همکاری دولت عراق، به اضافه روسیه، ترکیه و کردهای سوریه، تشکر کرد. برای کردهای سوریه البته این لحظه، لحظه تلخی بود؛ چرا که ترامپ با خروج نیروهای آمریکا از مناطق تحت کنترل آن‌ها، عملا به حمله ترکیه به آن‌ها چراغ سبز داد. «نیروهای دموکراتیک سوریه» که کردهای سوریه در آن محوریت دارند، با انتشار بیانیه‌ای گفت، حمله ترکیه باعث شده است که عملیات کشتن بغدادی «بیش از یک ماه» به تاخیر افتد. سخنگوی این گروه در «حسکه» گفت، اطلاعاتی که این گروه به سازمان سیا داده است، در یافتن البغدادی نقش داشته است.
به گفته ترامپ، هیچ یکی از نیروهای آمریکا در آن عملیات کشته نشدند.
اعتراض در کرانه «دجله»
در عراق، مانند بیشتر کشورهای خاورمیانه، جمعه و شنبه روزهای تعطیل است. معترضان در روز جمعه در میدان تحریر در مرکز شهر گرد آمده بودند و می‌کوشیدند با گذر از پلی که از روی رودخانه دجله می‌گذرد، به «منطقه سبز» بغداد برسند که بیشتر ساختمان‌های دولتی در آن واقع شده است. پلیس با گاز اشک‌آور و شلیک گلوله به سراغ‌شان آمد. در روز شنبه نیز حرکات مشابهی تکرار شد. مردم در سراسر شهر و در نقاط مختلف، با نیروهای امنیتی درگیر شدند.
حوالی نیمه شب بود که «نیروهای ضدتروریستی» کنترل نقاط گشت محلات نزدیک میدان تحریر را به عهده گرفتند و حملات خود را برای پس راندن معترضان، آغاز کردند.
در شهر شیعه‌نشین ناصریه در جنوب عراق نیز سربازان «نیروهای ضدتروریستی» به مردم معترض یورش بردند و با ضرب و شتم آن‌ها، ده‌ها تن را دستگیر کردند.
در بغداد، دستکم چهار نفر بر اثر اصابت مستقیم «کانیستر»های گاز اشک‌آور به سر و صورت‌هاشان کشته شدند، و ده‌ها تن دیگر نیز مجروح شدند. به گزارش پلیس، هنگامی که گروهی از معترضان به خانه یکی از مقامات امنیتی محل یورش بردند، چهار نفرشان کشته شدند. طبق آن گزارش، شلیک نیروهای نگهبان به معترضان، هنگامی صورت گرفت که آنان خانه را به آتش کشیدند.
ناصریه بر کرانه رودخانه «فرات» واقع شده است و مرکز استان ذی‌قار است. در هفته‌های گذشته، این شهر شاید خشونت‌بارترین اعتراضات را به خود دیده باشد، و در روز جمعه نیز خاموشی ۲۴ ساعته در آن اعلام شد.
شهر «حله» در ۱۰۰ کیلومتری جنوب بغداد (در نزدیکی شهر تاریخی بابل) صحنه دیگری از اعتراضات و کشته شدن معترضان بوده است. در این شهر، گروه شبه‌نظامی «سپاه بدر» که مستقیما با جمهوری اسلامی و تهران رابطه دارد، بر معترضانی که نزدیک دفتر این گروه گرد آمده بودند، آتش گشود. بر اثر آن اقدام، هفت نفر از معترضان جان باختند.
شمار کشته‌شدگان در چند روز گذشته به دستکم ۶۷ نفر رسیده است. در موج اعتراضات چند هفته پیش نیز ۱۴۹ تن از معترضان کشته شدند. سرکوب اعتراضات مردمی باعث شده است که عراق، «اکتبر خونین» خود را تجربه کند.
با وجود تفاوت‌های بسیار لبنان و عراق، اعتراضات مردم این دو کشور شباهت‌های زیادی دارند. فساد اقتصادی و وضع بد خدمات دولتی از نکات مورد اعتراض مردم هر دو کشور است. همچنین، در هر دو کشور، دموکراسیِ انتخاباتی همراه با نظامی قومی- مذهبی برقرار است که از جانب مردم پذیرفتنی نیست. این شباهت را در شعارهای مردم هم می‌بینیم. مثلا در خیابان‌های بغداد شنیدیم: «من العراق لبیروت، ثوره وحده ما بتموت» — از عراق تا بیروت، تنها انقلاب است که نمی‌میرد».
وزارت کشور عراق و ارتش آن کشور، دیروز با انتشار بیانیه‌هایی مدعی شدند که معترضان به ساختمان‌های دولتی و دفاتر احزاب حمله کرده‌اند. وزارت کشور گفت، برخی از ماموران آن در درگیری‌ها کشته شده‌اند (بدون ذکر عدد)
مقامات عراق می‌گویند، ۱۲ نفر از کشته‌شدگان روز جمعه در آتشی کشته شدند که خود معترضان، هنگام حمله به دفتر یکی از شبه‌نظامیان حامی دولت، در شهر دیوانیه در جنوب، به پا کرده بودند. یکی از مقامامت امنیتی گفت، در یک استان جنوبی دیگر، استان میسان، معترضان دفاتر حداقل سه گروه شبه‌نظامی را آتش زده‌اند.
تصاویر روز شنبه نشان می‌دهد که بسیاری از زنان نیز به اعتراضات عراق پیوسته‌اند. تا پیش از این، مردان جوان و بیکار ستون فقرات جنبش اعتراضی را تشکیل می‌دادند. ورود زنان، نشان‌‌گر گسترش جنبش اعتراضی است.
یکی از زنانی که با رسانه‌ها صحبت کرده است، زنی ۶۰ ساله است که در شهرکی بیرون بغداد زندگی می‌کند، اما برای اعتراض به پایتخت آمده است. او می‌گوید که همسرش را در جنگ با ایران از دست داده است، و حالا آینده بهتری برای فرزندانش می‌خواهد: «من از مردن نمی‌ترسم، اما آینده‌ای بهتر برای فرزندانم می‌خواهم. اگر این احزاب و دولت سر جایشان بمانند، ما آینده‌ای نخواهیم داشت».
