انتشار در ایران‌وایر
اسم مستعار زیاد دارد؛ از «امیر تاریکی» تا «آیت‌الله مایک». تا سال‌ها بیرون دالان‌های سازمان‌های اطلاعاتی امریکا یا کسی اصلا از وجودش خبر نداشت و یا با نام مستعار «راجر» می‌شناختندش. نقش داشتن او در فاجعه‌ای در افغانستان در سال ۲۰۱۵ بود که خبرنگاری از «نیویورک تایمز» را واداشت با سرپیچی از خواستِ سازمان «سیا»، نام او را علنی کند.
«مایکل دِآندریا»«Michael D’Andrea»، یکی از کلیدی‌ترین نیروهای سازمان سیا در دو دهه اخیر که نیویورک تایمز امروز گزارش داد به مدیریت میز ایران سازمان سیا منصوب شده است.این سازمان البته انتصاب‌های این چنینی را علنی نمی‌کند اما این روزنامه خبر را به نقل از مقامات کنونی و سابق دستگاه‌های اطلاعاتی امریکا منتشر کرده است.
دآندریا از آن شخصیت‌هایی است که انگار از سریال‌های تلویزیونی مثل «میهن» (Homeland) بیرون آمده است. او 9 سال تمام ریاست مرکز ضدتروریسم سازمان سیا را بر عهده داشت در حالی که کم تر کسی در سمتی به این طاقت‌فرسایی این همه مدت دوام می‌آورد. مهم ترین اقدامش در این مقام، ایفای نقش در پیدا کردن و کشتن «اسامه بن لادن» و البته کشتن هزاران تروریست اسلام‌گرا در حملات پهپادی است.
معروف است که در مقر سیا، در «لنگلیِ» ایالت ویرجینیا گوشه‌ای نشسته است و تصمیماتی می‌گیرد که بر جان هزاران نفر تاثیر می‌گذارد. همیشه سیگاری بر لب دارد و اغلب تسبیحی به دست. این امریکایی متولد شهری کوچک در ایالت ویرجینیا، همسری مسلمان دارد و خود نیز به اسلام گرویده است. در اتاق کارش تختخوابی هست و خیلی مواقع اصلا رنگ خانه‌اش را هم نمی‌بیند. همکارانش می‌گویند انرژی بی‌پایانی دارد، همکاری با او سخت است و وقتی دنبال کاری می‌افتد، تا به نتیجه نرسد، توقف نمی کند.
حالا انتصاب او به میز ایران سازمان سیا شاخک‌های بسیاری را حساس کرده است. نیویورک تایمز نوشته است: «این اولین نشانه عمده است که دولت ترامپ می‌خواهد موضعی سرسختانه نسبت به ایران بگیرد.»
این بخشی از تغییرات سازمان سیا تحت مدیریت «مایک پامپیو»«Mike Pompeo»، نماینده سابق کنگره ایالات متحده و از دست راستی‌های حزب‌جمهوری‌خواه است. مرکز ضدتروریسم این سازمان هم رییس جدیدی پیدا کرده است که می‌خواهد اقدامات نظامی آن افزایش پیدا کند. کم کم رنگ سازمان سیای تحت رهبری ترامپ دارد معلوم می‌شود.
ایران یکی از دشوارترین کشورها برای فعالیت سازمان سیا است. امریکا در ایران سفارتی ندارد و خبری از پوشش دیپلماتیک در آن نیست. ضمن آن که جمهوری اسلامی سال‌ها است مقابله با جاسوسی امریکا را از اهداف اصلی خودش تعیین کرده است.
ترامپ در زمان کارزار انتخاباتی خود، ایران را «دولت تروریستی شماره یک» نامید و بارها وعده داد توافق هسته‌ای را لغو کند؛ کاری که البته در عمل انجام نداد اما نشانه‌هایی از اتخاذ موضع سخت نسبت به ایران از سوی دولت ترامپ به چشم می‌خورد؛ مثلا «رکس تیلرسون»، وزیر خارجه امریکا «برجام» را شکست‌خورده می داند و بسیاری از افرادی که ترامپ به شورای امنیت ملی منصوب کرده است، مواضع افراطی علیه ایران دارند.
یک دیپلمات سابق امریکایی که بدون افشای نامش با «ایران‌وایر» صحبت کرد، گفت: «خیلی از این چهره‌های جدید دولت ترامپ هدف مشخصی دارند و آن سرنگونی جمهوری اسلامی از طریق سازمان سیا است؛ به همین سادگی.»
به گزارش نیویورک تایمز، «ارزا کوهن واتنیک»، مدیر ارشد اطلاعاتی شورای امنیت ملی که رابط اصلی کاخ سفید با سازمان‌های اطلاعاتی هم چون سیا است، به سایر مقامات دولت گفته است که می‌خواهد دقیقا همین کار را انجام دهد: «استفاده از جاسوس‌های امریکایی برای سرنگونی دولت ایران.»
سپهبد «مک‌مستر» که مشاور امنیت ملی ترامپ است، در سال‌های اول جنگ عراق، فرمانده پیاده‌نظام بود و همیشه از نقش ماموران جمهوری اسلامی در کمک به گروه‌های عراقی که درگیر جنگ با امریکایی‌ها بودند، گفته است. «درک هاروی»، مدیر ارشد خاورمیانه در شورای امنیت ملی امریکا هم جزو چهره‌هایی به حساب می‌آید که مواضع تندی نسبت به ایران دارند.
پامپیو پیش از آن که رییس سازمان سیا شود، نماینده منطقه جنوبی-مرکزی ایالت کانزاس در مجلس نمایندگان بود. او در دوران مذاکرات هسته‌ای با ایران، از سرسخت‌ترین مخالفان برجام در کنگره به شمار می رفت. دو ماه پیش از انتخابات ریاست جمهوری امریکا بود که مقاله‌ای در مجله «فارین پالیسی» نوشت و گفت امریکا نباید بگذارد بازرگانی بین‌المللی با ایران رونق بگیرد.
در ماه ژانویه که مجلس سنا داشت انتصاب پامپیو به ریاست سازمان سیا را به رای می‌گذاشت، او وعده داد اگر هم برجام پابرجا بماند، او به شدت مواظب اعمال جمهوری اسلامی خواهد بود تا از پیروی آن از این توافق کسب اطمینان کند. پامپیو گفت: «ایرانی‌ها دروغ‌گوهای حرفه‌ای هستند.»
***
دِآندریا بزرگ‌شده شمال ایالت ویرجینیا است و خانواده‌اش دو نسل است که در سازمان سیا کار می‌کنند. او از سال ۱۹۷۹ در سیا بوده است. اولین ماموریت خارجی وی در آفریقا بود که جزو عرصه‌های دشوار است. در یکی از همین ماموریت‌های خارجی با همسر مسلمانش آشنا شد و پس از ازدواج با او، به دین اسلام گروید. در دنیای پس از ۱۱ سپتامبر او سمت‌های مهمی مثل ریاست ایستگاه سیا در قاهره و بغداد را برعهده داشته و شاید بیش از هر چهره دیگری، در تضعیف القاعده نقش داشته است.
«امیر تاریکی» چهره‌ای عمومی نیست و قاعدتا دیدگاه‌هایش در مورد ایران شناخته‌شده نیستند. وظیفه او عملیاتی است و نه سیاست‌گذاری. اما در واشنگتن معروف است که می گویند:«انتخاب پرسنل، گویاترین گواه جهت سیاست است.»
انتخاب فردی مثل دآندریا احتمالا خبر از تشدید فعالیت‌های سازمان سیا در مورد ایران می‌دهد.
دآندریا در شکل دادن به برنامه دستگیری و بازجویی در پی حملات ۱۱ سپتامبر که شامل شکنجه بود و در گزارش مجلس سنا در سال ۲۰۱۴ محکوم شد که هم غیرانسانی بوده و هم غیرموثر، نقش داشت. اوایل سال ۲۰۰۶ او رییس مرکز ضدتروریسمِ سیا شد و 9 سال در این سمت باقی ماند. وظیفه اصلی وی، تعقیب نیروهای سازمان‌های اسلام‌گرا در سراسر دنیا و کشتار آن‌ها بود.
یکی از مهم‌ترین طعمه‌های دآندریا، «عماد مغنیه» بود؛ رییس عملیات بین‌الملی «حزب‌الله» لبنان. در سال ۲۰۰۸ سیا در همکاری با دولت اسراییل، با بمبی ماشینی مغنیه را هنگام پیاده‌روی به سوی خانه‌اش در دمشق کشت. در عین حال، وقتی باراک اوباما سیاست استفاده از پهپاد برای کشتار رهبران تروریستی در افغانستان و پاکستان را اتخاذ کرد، دِآندریا به یکی از عاملان اصلی او بدل شد.
اما هویت دِآندریا را وقتی رسانه‌ها افشا کردند که نقش وی در چند اشتباه بزرگ معلوم شد؛ وقتی یکی از همکاران سازمان سیا جاسوسِ «القاعده» از کاردرآمد و با انفجار خود در پایگاهی امریکایی در افغانستان، هفت مامور سازمان را کشت. این مرگبارترین حمله علیه ماموران سازمان سیا در بیش از ربع قرن بود.
آن‌چه خشم مخالفان آیت‌الله مایک را بیش تر برانگیخت اما در ژانویه ۲۰۱۵ رخ داد؛حمله‌ای پهپادی به یکی از پایگاه‌های القاعده در پاکستان باعث کشته شدن دو گروگانی شد که سیا از وجودشان خبر نداشت؛«وارن واینشتاین»، مددکار و مشاور اقتصادی امریکایی و «جیووانی لو پورتو»، شهروند ۳۷ ساله ایتالیایی.
دِآندریا اما حالا بازگشته است و باید دید این بار مامور اجرای چه سیاست‌هایی می‌شود.
