اسرائیل مدتها است از نزدیکترین متحدهای آمریکا بوده و در طول تاریخ این اتحاد هیچوقت به نزدیکی امروز نبوده است. با این حال آیا نیروهای اطلاعاتی تحت فرمان بنیامین نتانیاهو از کاخ سفیدِ متحد نزدیکش، دونالد ترامپ، جاسوسی میکردهاند؟
جاسوسی کشورهای دوست و متحد از همدیگر سابقهای طولانی دارد با اینکه این کشورها معمولا منکر آن میشوند. در سال ۲۰۱۵ انتشار اسنادی از سوی «ویکیلیکس» که نشان داد آمریکا سالها است از آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، جاسوسی میکند منجر به جنجال شد.
حالا این وبسایت «پولیتیکو» است که بر اساس گفتگو با سه نفر از مقامات ارشد دولت آمریکا میگوید اسرائیل دستگاه شنودی در نزدیکی کاخ سفید کار گذاشته بوده. به گفته این مقامات که بدون افشای نامشان با «پولیتیکو» صحبت کردند دستگاه اطلاعاتی آمریکا موفق به کشف این دستگاه شده و پس از انجام تحقیقات، نصب آنرا کار اسرائیلیها دانسته. اما دولت ترامپ بر خلاف رویه معمول هیچ کاری در این مورد انجام نداده و حتی به اسرائیلیها اخطار هم نداده.
دستگاه شنود کارگذاشته شده به «استینگ ری» معروف است و میتواند محتوای تماسهای تلفنی انجامشده با تلفنهای همراه را ضبط کند. تهیه «استینگری» در بازار آزاد ممکن است و قیمت آن حدود ۱۵۰ هزار دلار تخمینزده میشود.
ترامپ قبلا بارها متهم شده که ملاحظات امنیتی کافی را به جای نمیآورد. «پولیتیکو» در ماه مه ۲۰۱۸ گزارش کرده بود که حداقل یکی از تلفنهای همراه مورد استفاده رئیسجمهور از امنیت کافی برخوردار نیست. روزنامه «نیویورک تایمز» هم گفته بود جاسوسهای چینی اغلب موفق به شنود گفتگوهای ترامپ میشوند — ادعایی که به واکنش ترامپ منجر شد که گفت این خبر «به قدری غلط است که من وقت تصحیحش را ندارم».
در گزارش «پولیتیکو» میخوانیم که پلیس فدرال آمریکا (اف بی آی) و سایر دستگاهها به این نتیجه قاطع رسیدهاند که اسرائیل در نزدیکی کاخ سفید «استینگری» کار گذاشته و هدفش جاسوسی از مکالمات ترامپ و نزدیکانش بوده. یکی از مقامات ارشد سابق اطلاعاتی به پولیتیکو گفت: «معلوم بود کار اسرائیلیها است».
انکار اسرائیل
الاد استرومایر، سخنگوی سفارت اسرائیل در واشنگتن، به سرعت این ادعا را منکر شد و آن را «خزعبلات تمام» خواند. او افزود: «اسرائیل در آمریکا عملیات جاسوسی انجام نمیدهد. همین و بس».
خود ترامپ هم در پاسخ به خبرنگاران گفت «باور چنین چیزی سخت» است و افزود که فکر نمیکند اسرائیلیها در حال جاسوسی از آمریکا باشند چرا که «رابطه من با اسرائیل عالی بوده است». ترامپ اما افزود: «هر چیزی ممکن است گرچه من چنین چیزی را باور نمیکنم».
نتانیاهو هم این ادعا را قویا منکر شد و آنرا «دروغ تمام» خواند. نخستوزیر اسرائيل گفت: «من دستور دادهام هیچ کار اطلاعاتی در آمریکا انجام نشود و هیچ جاسوسی آنجا کار نکند. این دستور بدون استثنا به کار بسته میشود. این گزارش جعل تمام و کمال است».
آموس یادلین، رئیس سابق اطلاعات ارتش اسرائیل، با لحنی قویتر به گزارش «پولیتیکو» حمله کرد و آنرا «اخبار قلابی با چاشنیِ یهودستیزی» خواند.
کارکشتههای دنیای اطلاعات اما خوب میدانند که این ادعای دائم اسرائیلیها که «ما از آمریکا جاسوسی نمیکنیم» واقعیت ندارد.
دانیل بنجامین، هماهنگکننده سابق مبارزه با تروریسم در وزارت خارجه دولت اوباما، در رسانهها تعریف کرده که پس از پایان دوران مسئولیتش با یکی از روسای سابق موساد دیدار کرده. این مقام به او گفته اسرائیل از آمریکا جاسوسی نمیکند و بنجامین بلافاصله پاسخی تند داده: «به او گفتم اگر فکر میکند من اینقدر کم هوشم بهتر است صحبتمان را همینجا تمام کنیم».
در هفتاد و یکسالی که از تاسیس دولت اسرائیل میگذرد، چندین بار ظن قوی جاسوسی این کشور از آمریکا میرفته.
در دهه ۱۹۶۰ که اسرائیل با کمک فرانسه مشغول تهیه سلاح هستهای بود دستگاههای اطلاعاتی این کشور تلاش میکردند از آمریکا جاسوسی کنند. در سال ۱۹۶۵ شرکتی به نام «نومک» در حومههای شهر پیتزبورگ در ایالت پنسیلوانیا بخاطر گم کردن ۹۰ تا ۲۷۰ کیلو اورانیوم غنیشده مورد تحقیقات گسترده قرار گرفت. رئیس این شرکت، زلمان شاپیرو، از چهرههای مطرح جامعه یهودی پیتزبورگ بود و رئیس سابق حوزه «سازمان صهیونیستهای آمریکا» در این شهر. ظن «اف بی آی» این بود که این اورانیوم گمشده به دست اسرائیلیها رسانده شده. ماجرا به نام حومهای که شرکت «نومک» در آن واقع شده بود به «ماجرای آپولو» معروف شد. تحقیقات «اف بی آی» در مورد اقدامات رئیس «نومک»، زلمان شاپیرو، پانزده سال ادامه یافت و اما نهایتا به جایی نرسید. سایر دستگاههای دولتی آمریکا از کمیسیون انرژی اتمی تا سازمان سیا هم تحقیقاتی مجزا انجام دادند.
چهره اطلاعاتی مربوط به ماجرای آپولو اما رافی ایتان بود، یکی از مامورین موساد که در سال ۱۹۶۰ به افتخاری بزرگ نائل آمده بود: فرماندهی عملیاتی که منجر شد به دستگیری آدولف آیشمن، از فرماندهان نیروهای نظامی آلمان نازی و یکی از سازماندهندگان اصلی هولوکاست. آیشمن در آرژانتین دستگیر شد و پس از محاکمه در اورشلیم در سال ۱۹۶۲ اعدام شد. تعجبی نیست که ایتان از عالیرتبهترین و پرافتخارترین جاسوسهای اسرائیل به حساب میآمد و به همین حساب در دهه ۱۹۸۰ به ریاست «لِکِم» یا «دفتر روابط علمی» اسرائیل گمارده شد که به همراه موساد، امان و شین بت از دستگاههای اطلاعاتی اصلی این کشور بود. ایتان در صدر «لکم» میکوشید اطلاعات علمی و فنی بخصوص برای رشد تسلیحات هستهای به دست بیاورد و از همین رو دست به جاسوسی در خاک آمریکا زد.
در سال ۱۹۸۶ اما اقدامات این سازمان جنجالآفرین شد. جاناتان پولارد، از کارمندان غیرنظامی نیروی دریایی آمریکایی، دستگیر شد و یک سال بعد به جرم فروختن اسرار به اسرائيل به حبس ابد محکوم شد. این یکی از سختترین دوران روابط آمریکا و اسرائیل بود و در نتیجه آن کل دستگاه «لکم» تعطیل شد. اسرائیلیها بارها خواهان آزادی پولارد شدند.
در زمان دولت اوباما هم اسرائیلیها که مخالف بسیاری سیاستهای واشنگتن در منطقه بودند میکوشیدند از کاخ سفید جاسوسی کنند. به گفته برخی مقامات آمریکایی، اسرائیلیها میخواستند ببینند جان کری، وزیر خارجه، در مذاکراتش با فلسطینیها چه میگوید. موضوع مذاکرات ایران و آمریکا نیز طبیعتا مورد توجه خاص بود.
در سال ۲۰۰۶ لورس فرنکلین، کارمند سابق وزارت دفاع آمریکا، به جرم اینکه اطلاعات طبقهبندیشدهای راجع به سیاست آمریکا نسبت به ایران را به اسرائيل داده به سیزده سال زندان محکوم شد. مجازات او بعدها به ده ماه حبس خانگی تقلیل داده شد.
جاسوسی البته همیشه دو طرفه بوده. در سال ۲۰۱۳ اسنادی که ادوارد اسنودن در روزنامه «گاردین» منتشر کرد، نشان داد که آمریکا و بریتانیا هر دو سعی در جاسوسی از ایمیلهای اهود اولمرت، نخستوزیر سابق اسرائیل، (در زمان صدارتش) داشتهاند. نتانیاهو، نخستوزیر وقت، این اقدام را «غیرقابل قبول» خواند. اسنودن در ضمن یک سند آمریکایی «تخمین ملی اطلاعات» از سال ۲۰۱۳ را منتشر کرد که اسرائیل را پس از چین و روسیه سومین دستگاه اطلاعاتی «تهاجمی» جهان در زمینه خطرهای سایبری میدانست.