شیوع ویروس کرونا بحرانی در زمینه بهداشت عمومی بود اما جهان بیش از هر چیز نگران عواقب اقتصادی این بحران است. دولت‌های جهان تا به حال ۱۰ تریلیون دلار خرج کرده‌اند تا با این عواقب اقتصادی مقابله کنند. اما این میزان کافی نیست. کریستالینا جورجیوا، مدیرعامل صندوق جهانی پول، دیروز در مقاله‌ای هشدار داد که بحران کنونی می‌تواند ۱۰۰ میلیون نفر را به فقر شدید بکشاند. او تاکید کرد که هدف از خرج‌های انگیزشی دولت باید جلوگیری از نابودن شدن مشاغل و جلوگیری از افزایش نابرابری باشد.
خانم جورجیوا گفت دولت‌ها باید کسب اطمینان کنند که روند احیای اقتصادی با توجه به منافع آحاد جمعیت انجام می‌شود و نه فقط عده‌ای خاص. او مشخصا پیشنهاد داد دسترسی به خدمات درمانی و آموزش بهبود یابد، پاس‌داشت‌های موجود در تغییرات اقلیمی تقویت شوند و فرآورده‌ها و فن‌آوری‌های مالی بیشتر در اختیار خانوارهای کم‌درآمد و شرکت‌های کوچک قرار بگیرند.
دولت‌ها در سراسر جهان هر یک به نوعی با بحران کرونا مبارزه می‌کنند. دولت آمریکا روند بازگشایی اقتصادی را آغاز کرده است. استیو منوکین، وزیر خزانه‌داری، دیروز گفت که با وجود افزایش مجدد موارد کرونا (که در آمریکا به بیش از دو میلیون نفر رسیده است) آمریکا دیگر درهای اقتصادش را نخواهد بست. وزیر گفت که در ماه آینده یک تریلیون دلار به اقتصاد واریز خواهد شد.
منوکین در گفت‌وگو با شبکه «سی‌ان‌بی‌سی» گفت: «نمی‌توانیم دوباره اقتصاد را تعطیل کنیم. به نظرم آموخته‌ایم که اگر اقتصاد را تعطیل کنیم، خرابی بیش‌تری ایجاد می‌شود و نه فقط خرابی اقتصادی.» این در حالی است که موسسه آمار بهداشت دانشگاه واشینگتن دیروز مدلی منتشر کرد که پیش‌بینی می‌کند در فصل پاییز میزان مرگ‌ومیرناشی از کرونا در آمریکا افزایشی چشم‌گیر پیدا کند.
ضربه اقتصادی کرونا هم‌چنان ادامه دارد. دیروز اعلام شد که در هفته گذشته یک میلیون و پانصد هزار شهروند آمریکا برای اولین بار تقاضای حقوق بی‌کاری کرده‌اند. با این حساب تعداد افراد این چنینی در ۱۲ هفته گذشته به ۴۴ میلیون و دویست هزار نفر می‌رسد.
در بریتانیا، تولید ناخالص داخلی نسبت به ماه گذشته ۲۰.۴ درصد کاهش داشته است که حتی از ۱۸.۴ درصدی که کارشناسان در گفت‌وگو با خبرگزاری رویترز پیش‌بینی کرده بودند بیشتر است.
حتی کشورهایی هم که حاضر به اعمال سیاست‌های اکید قرنطینه برای مقابله با کرونا نشدند ضربه شدید اقتصادی خورده‌اند. مثلا در برزیل اقتصاد برای هفدهمین هفته پیاپی سقوط داشت. طبق آخرین تخمین اقتصاددانان انتظار می‌رود اقتصاد این کشور در سال جاری ۶.۵ درصد کاهش پیدا کند.
وام‌های صندوق جهانی پول
صندوق جهانی پول میلیاردها دلار را برای کمک به کشورهای مختلف در زمینه کرونا کنار گذاشته است. نمونه‌هایی از این کمک‌ها را در کشورهای کوچکی می‌بینیم که ضربات بدی از فراگیری این ویروس خورده‌اند.
مثلا گواتمالا اخیرا ۵۹۴ میلیون دلار کمک از صندوق دریافت کرد، مبلغی که عملا تنها برای جلوگیری از ورشکستگی این کشور کافی است. از مشکلات عمده این کشور آمریکای مرکزی این است که بخش عمده‌ای از اقتصادش بر بنیان شهروندانی بود که در کشورهای خارجی کار می‌کنند و پول‌شان را به کشور می‌فرستند و حالا که مرزها بسته شده امکان چنین چیزی موجود نیست. ضعف خدمات درمانی در مناطق روستایی و فقیر از جمله مشکلات این کشور در مقابله با کرونا است.
صندوق جهانی پول دیروز اعلام کرد ۱۱۱ میلیون دلار هم به روآندا کمک می‌کند. این کشور مرکزی قاره آفریقا قبلا هم ۲۲۰ میلیون دلار دریافت کرده بود. روآندا یکی از سرسخت‌ترین سیاست‌های قرنطینه را داشته است. بسیاری از شرکت‌ها و تمام مدارس و مرزها بسته شده بودند.
صندوق جهانی پول اما در کشورهای بزرگ‌تر هم وارد عمل شده است. مثلا اعطای وامی ۵ میلیارد دلاری به اوکراین جهت نجات اقتصاد این کشور تایید شده است. تخمین صندوق این است که اقتصاد اوکراین امسال ۸ درصد کاهش خواهد یافت در حالی که تخمین خود کی‌یف ۵ درصد بود. صندوق در ضمن گزارش خود گفت انتظار می‌رود اقتصاد اوکراين تا پیش از سال‌های ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴ به سطوح پیشابحران نرسد.
این کشور اروپای شرقی این هفته ۲.۱ میلیارد دلار دریافت خواهد کرد و برای دریافت بقیه وام باید اصلاحاتی انجام دهد، به‌خصوص در صنعت پرماجرای بانک‌داری خود و در شرکت‌های عمده دولتی.
بانک مرکزی اوکراين دیروز در واکنش به خبر اعطای وام، نرخ بهره کشور را به پایین‌ترین حد در تاریخ آن (از زمان استقلال از شوروی در سال ۱۹۹۱) کاهش داد.
در خاورمیانه هم خیلی کشورها به دنبال دریافت کمک از صندوق جهانی پول هستند. به گفته این بانک دوازده کشور در منطقه خاورمیانه و آسیای مرکزی تقاضای وام کرده‌اند. خانم جورجیوا چند روز پیش در گفت‌وگو با حسن دیاب، نخست‌وزیر لبنان، ابراز امیدواری کرد که تا پایان سال جاری امکان کمک ۳ میلیارد دلاری به این کشور بحران‌زده فراهم شود. لبنان به‌خصوص از کمبود ارز خارجی رنج می‌برد. عراق و مصر دو کشور دیگر منطقه هستند که احتمالا کمک دریافت کنند.
ایران نیز برای اولین بار در ۶۰ سال گذشته تقاضای وام از صندوق جهانی پول کرده است. اما هنوز معلوم نیست پاسخ به تقاضای این کشور با توجه به نگرانی‌های موجود در زمینه فساد اقتصادی چه باشد.
