فرا رسیدن سال نو همیشه موسم شادی است اما به خصوص امسال، بسیاری بیصبرانه منتظر بدرقه ۲۰۲۰ هستند؛ سالی که با خطر شروع جنگ جهانی سوم آغاز شد و با فاجعه همهگیری ویروس کرونا که تا امروز جان نزدیک به یکمیلیون و ۸۰۰ هزار نفر را گرفت، ادامه یافت.
حالا که واکسیناسیون آغاز شده است بسیاری با امید بیشتری به ۲۰۲۱ نگاه میکنند؛ گرچه ویرانی اقتصادی به بار آمده موضوعی نیست که به این سادگیها حل شود. از چهرههای درخشان جشن کریسمس امسال در جهان عرب، نانسی عجرم، ستاره موسیقی لبنان، بود که اجراهای ویژهاش در تلویزیونهای عربی میلیونها بیننده داشتند. بسیاری از مسیحیان جهان عرب به شاخههای شرقی مسیحیت تعلق دارند و کریسمس را بیش از یک هفته بعد از سایر مسیحیان جشن میگیرند. نانسی عجرم البته مارونی و در نتیجه کاتولیک است و کریسمس برای او مثل غربیها، همان روز ۲۵ دسامبر است. او علاوه بر اجراهای تلویزیونی خود، تصویری از جشن کریسمس با دخترش میلا نیز منتشر کرد که در آن با هم از پاپانوئل میخواهند امسال تعطیلات برای همه صلح و سلامت و شادی بیاورد.
سال ۲۰۲۰ به خصوص برای عجرم و خانوادهاش تلخ و دشوار بوده است. در روز ۵ ژانویه امسال بود که سارقی مسلح وارد خانه او در شهر سهیله در منطقه جبل لبنان (۲۵ کیلومتری شمال بیروت) شد و این خواننده و خانوادهاش را تهدید کرد. نانسی به همراه فادی الهاشم، همسرش که دندانپزشکی معروف در لبنان است، و سه دخترشان در خانه بودند: میلای ۱۰ ساله، ایلای هشت ساله و لیایی که هنوز یک سالش نشده بود. در درگیری پیش آمده، آقای الهاشم، محمد الموسی، سارق ۳۰ ساله، را به ضرب گلوله از پای در آورد.
قتل یا دفاع از خود؟
این ماجرا بهسرعت به یکی از بمبهای خبری جهان عرب بدل شد. آنچه قضیه را پیچیدهتر میکرد این واقعیت بود که سارق از شهروندان سوریه بود. در حالی که نزدیک به یک و نیم میلیون پناهنده سوری در لبنان هستند و با بسیاری از آنها بدرفتاری میشود، کشته شدن یک شهروند این کشور به دست چهرهای مشهور و ثروتمند باعث جنجال بسیاری شد. به خصوص بهاینعلت که معلوم نبود عاقبت قضایی الهاشم و نانسی چه میشود و خانواده مقتول نگران این بود که آنها از نفوذ خود برای پارتیبازی در دادگاه استفاده کنند.
از شایعههایی که در رسانههای پخش شد این بود که الموسی (که گفته میشود متولد روستای بسقلا در استان ادلب سوریه است) قبلا باغبان الهاشم بوده و با تفنگی قلابی برای تهدید او آمده و میخواسته است حقوق دریافتنشدهاش را بگیرد؛ اما در دادگاه شواهدی در این مورد ارائه نشده است و خانواده عجرم تاکید میکنند که هیچ آشنایی از قبل با او نداشتهاند.
انتشار فیلم دوربینهای مداربسته شکی باقی نگذشت که مقتول، الهاشم را تهدید کرده و بهسوی اتاق کودکان هم رفته و تنها در این هنگام بوده که پدر به او حمله کرده است. انتشار گزارش پزشک قانونی اما واقعیت جنجالی دیگری را برملا کرد: الهاشم با تفنگ گلاک۱۷ خود، ۱۷ بار به الموسی شلیک کرده و نقاط مختلف بدن او را هدف قرار داده بود؛ از جمله دو شلیک به شکم و هفت شلیک به پشت.
دادگاه الهاشم
حدود یک ماه پیش بود که بعد از تحقیقات اولیه، روند قضایی پرونده بالاخره وارد مرحله بعدی شد. غادا عون، دادستان عمومی منطقه جبل لبنان و نیکولا منصور، قاضی، آقای الهاشم را با اتهام قتل مواجه کردند. مقامات قضایی اما تاکید کردهاند که اگر روند تحقیقات نشان دهد که این قتل دفاع از خود بوده است، الهاشم مجازات نمیشود؛ در غیر این صورت امکان دارد که وی به ۲۰ سال زندان محکوم شود.
نانسی و فادی در نزدیک به یک سالی که از ماجرا گذشته است، بارها در مورد جزئیات آن با رسانهها صحبت کردهاند. در ماه ژوئیه حتی مستند کوتاهی به نام «روایت کامل» از شبکه اینترنتی «شاهد» (که به نوعی نتفلیکس جهان عرب است) پخش شد که در آن، این دو داستان کامل خود را بازگو میکنند.
آقای الهاشم در این مستند میگوید پول نقدی که همراه داشته به الموسی تحویل داده اما او گفته است: «طلاها کجا هستند؟ نگذار بهت آسیب بزنم. زنت را صدا کن.»
هنگامی که سارق این حرفها را میزده است، خانم عجرم، به گفته خودش، در دستشویی قایم شده و به پدرش تلفن کرده بود. او همان یکی دو روز بعد از ماجرا در گفتگو با تلویزیون خصوصی «ال بی سی آی» لبنان این ماجرا را توضیح داده بود. او، که خودش نیز در این ماجرا از ناحیه پا آسیبی اندک دیده بود، از مردم خواست «خودشان را جای همسرم قرار دهند» و افزود: «فادی قبل از هر چیز پدر و همسر است. مسئولیت دارد. انسان است. این واکنشی معمولی به خطری بود که با آن مواجه شده بود.»
خانم عجرم گفت: «بچهها در اتاقشان خواب بودند. اصلا ندیدند چه اتفاقی افتاد. اما بلند شدند و همهچیز را شنیدند.»
حمایت همکاران؛ کنسرتهای کرونایی
خانم عجرم از همان روز اول حمایت ستارههای مختلف هنری جهان عرب را با خود داشت. تامر حسنی، خواننده جوان مصری، که در برنامه «وویس کیدز» (که در آن شرکتکنندگان از سراسر جهان عرب آواز میخواند) به همراه نانسی جزو قضات بود، از اولین حامیان او بود. او در صفحه ایسنتاگرامش نوشت: «امیدوارم حالت زود خوب شود نانسی. خداوند به همراه خودت، فرزندانت و همسرت.»
احلام، ستاره اماراتی، در اینستاگرامش نوشت: «شکر خدا که خودت و همسرت و دخترهایت صحیح و سالمید. خداوند نگهدار همه شما. شما سزاوار بهترینها هستید و خدا را شکر که در خانه و کنار دخترانتان بودید.»
حرفه موسیقی نانسی نیز ضربهای نخورده است. او که شاید پرطرفدارترین خواننده زن جوان زنده در جهان عرب باشد حتی در شرایط همهگیری کرونا نیز موفق شده است اجراهای مختلفی داشته باشد. مثلا در فصل بهار و به مناسبت عید فطر، اجرایی تکی و بدون مخاطب در بیروت داشت که از شبکه یوتیوب خودش پخش شد. در پاییز نیز کنسرتی اینترنتی در نرمافزار «تیکتاک» برگزار کرد که «امید آنسوی مرزها» نام داشت و به گفته خودش «چیزی بسیار بیش از یک کنسرت» بود: «این در ضمن تلاشی است برای جلبتوجهها به اقدامات بشردوستانهای که در لبنان و سراسر دنیا برای برخورد با دشواریهای اقتصادی و چالشهای مربوط به کووید-۱۹ انجام میشود.»
در ماه اوت و در پی انفجاری که بیروت را وارد سختترین روزهای خود در چندین سال گذشته کرد، یکی از بهیادماندنیترین واکنشها با چند ماه تاخیر از سوی نانسی عجرم بود. او ترانه و ویدئوکلیپی با نام «برای زنی به نام بیروت» منتشر کرد که از تاثیرگذارترین آثار هنری سال در لبنان بود. این ترانه بر بنیان شعری از نزار قبانی، شاعر بزرگ سوری، ساخته شد که در آن شاعر این سوال را مطرح میکند که اصلا چطور میشود از بیروت دل کند؟ در ویدئوی نانسی عجرم، ناراحتی مادری از ترک پسرش را میبینیم.
در حالی که بحرانهای روزافزون لبنان باعث شده است بسیاری از مردم کشور خود را ترک کنند، این ترانه بر دل بسیاری نشست. خود نانسی عجرم نیز گفت: «در پاسخ همهکس و همهچیز که ما را مجبور به رفتن میکند… ما باز خواهیم گشت.»
سال ۲۰۲۰ دارد به پایان میرسد و نانسی عجرم نیز بهروشنی آماده سال جدید است. اما گرفتاری قضایی همسرش هنوز تمام نشده است.